Onze visie op cultuureducatie bij Cultuurwijshengelo, geïnspireerd door het Cultuureducatie met Kwaliteit-programma (CMK) 2024-2029, richt zich op een dynamische en inclusieve benadering van cultureel leren voor leerlingen van 2 tot 14 jaar. We streven ernaar om cultuureducatie te verankeren in het hart van het onderwijs en de gemeenschap, waarbij we gebruik maken van de kracht van kunst en cultuur om leerlingen te inspireren, hun creativiteit te ontwikkelen en hun wereldbeeld te verbreden. Onze visie omvat het creëren van een rijke leeromgeving waarin leerlingen worden aangemoedigd om te experimenteren, te reflecteren en samen te werken, en waarin kunst en cultuur worden geïntegreerd in aspecten van het curriculum. We streven naar samenhang in de vakken en vakinhoudelijk sterk onderwijs en die op proces- en productgerichte wijze met doorlopende leerlijnen de taalstimulering en talentmaximalisering bevorderen. Door een leven lang leren te bevorderen en een cultuur van nieuwsgierigheid en openheid te cultiveren, willen we bijdragen aan de ontwikkeling van zelfverzekerde, empathische en creatieve burgers die klaar zijn om actief deel te nemen aan de samenleving van vandaag en morgen. mbv chat gpt3.5
Podcast interview
Doe dingen die op dat moment nodig zijn.
De kennispartner van CultuurwijsHengelo aan het woord.
Cultuureducatie geeft leerlingen plezier, brengt ze belangrijke vaardigheden bij en geeft ze de kans om hun talenten te ontdekken en ontwikkelen. Voila: Cultuureducatie met Kwaliteit!
In heel Nederland werken onderwijs en cultuur samen aan deze uitgangspunten, maar iedereen vult dat anders in. In onze buurgemeente werkt CultuurwijsHengelo (CwH) bijvoorbeeld structureel nauw samen met een Kennispartner die scharniert tussen opleidingsinstituut, culturele instellingen en scholen: Saxion Academie Pedagogiek & Onderwijs (APO). Voor de boomers onder ons, vroeger noemden we dat de pabo. Wat is de meerwaarde van zo’n kennispartner?
Ronald von Piekartz, hoofddocent/onderzoeker van Saxion APO, licht een tipje van de sluier. Over het kijken achter de puntkomma en het mooie van jitten. Als vertegenwoordiger van de kennispartner zit Ronald in de kerngroep, zeg maar, de projectgroep van CwH. Vanuit die positie praat hij niet alleen mee, maar voert hij ook in goed overleg specifieke activiteiten uit rond deskundigheidsbevordering, verdiepingsvragen van scholen en de inzet van pabo-studenten.
De kennispartner van CultuurwijsHengelo aan het woord.
Cultuureducatie geeft leerlingen plezier, brengt ze belangrijke vaardigheden bij en geeft ze de kans om hun talenten te ontdekken en ontwikkelen. Voila: Cultuureducatie met Kwaliteit!
In heel Nederland werken onderwijs en cultuur samen aan deze uitgangspunten, maar iedereen vult dat anders in. In onze buurgemeente werkt CultuurwijsHengelo (CwH) bijvoorbeeld structureel nauw samen met een Kennispartner die scharniert tussen opleidingsinstituut, culturele instellingen en scholen: Saxion Academie Pedagogiek & Onderwijs (APO). Voor de boomers onder ons, vroeger noemden we dat de pabo. Wat is de meerwaarde van zo’n kennispartner?
Ronald von Piekartz, hoofddocent/onderzoeker van Saxion APO, licht een tipje van de sluier. Over het kijken achter de puntkomma en het mooie van jitten. Als vertegenwoordiger van de kennispartner zit Ronald in de kerngroep, zeg maar, de projectgroep van CwH. Vanuit die positie praat hij niet alleen mee, maar voert hij ook in goed overleg specifieke activiteiten uit rond deskundigheidsbevordering, verdiepingsvragen van scholen en de inzet van pabo-studenten.
Ronald: “Als kennispartner breng ik drie zaken in. Als opleider is dat ten eerste de actuele stand van zaken over wat er speelt in onderwijsland. Niet alleen wat betreft kunst, maar ook pedagogisch en didactisch. Daarnaast heb ik korte lijntjes naar studenten zodat we die nu al meenemen in het CmK-verhaal. Als derde punt kan ik toevoegen dat ik als kennispartner een onafhankelijke kijk geef op of wat we doen wel overeenkomstig de visie is van CwH, en of dit nog past in de toekomst. Dat bevordert de diversiteit binnen de kerngroep.”
Regelmatig gaan Ronald en andere kerngroepleden naar scholen met specifieke wensen over de eigen inzet rond kunst en cultuur, de zogenaamde Verdiepingsvragen. Zo’n vraag kan van alles zijn, als het maar aansluit op de eigen visie van de school. ”Voordat ik überhaupt kom, is in het voortraject al een vraag opgehaald. Ik kom niet om te komen, ik kom om te helpen. Meestal zijn dat vragen die iets verder gaan. Zo ben ik nu bezig om op de Esreinschool, een eigen professionele leergemeenschap op te zetten. De school wil graag cultuurbreed inzetten op, ‘wetenschap en talent’. In overleg met de directeur en een speciaal vrijgestelde leerkracht vormen we samen met drie van mijn Pabo-studenten en de ICC-ers (Interne Cultuur Coördinator) een PLG die nadenkt over hoe je de workshops kloppend maakt met de visie, en dat ook borgt. Zo wordt dat meer dan een verzameling bijzondere activiteiten, waarbij onderzoek een rol speelt en er een leerlijn uit voortkomt. Deze PLG doen we vanuit de visie samen opleiden in de school. Voor Verdiepingstrajecten geldt als voorwaarde dat de school zelf actief meewerkt, en dat er een goed draagvlak is, zoals een betrokken tandem van directeur en icc-er. Dat is niet altijd even vanzelfsprekend en duurzaam, leert de praktijk. “Deze directeur ken ik toevallig omdat ik er nog les aan gaf, en als student was hij al enthousiast over cultuureducatie. Andere directeuren bereikt CwH door de mogelijkheden van Verdieping uit te dragen tijdens directeuren bijeenkomsten. Voor een geschikte verdiepingsvraag ben ik gratis, vanuit cultuurwijshengelo, beschikbaar als begeleider, of in dit geval meer als facilitator. In de kerngroep stemmen we af welke vragen goed passen bij CWH en wat we kunnen inzetten. Het is niet dat er gevraagd kan worden “kun je even langskomen?”. Bij andere verdiepingsscholen geef bijvoorbeeld een kick-off startbijeenkomst om de boel aan te jagen, bijvoorbeeld over procesgerichte didactiek, het creatieve proces. De betrokkenheid van een school is niet altijd even hard. Dat komt onder meer door een onrustige omgeving met fusies, personeelsverschuivingen en andere prioriteiten. Dan moet je soms zomaar weer op punt nul beginnen. Het moet echter niet zo zijn dat als de directeur of icc-er weggaat, de boel op z’n gat ligt. Als kennispartner bij CultuurwijsHengelo is het de taak om kennis en expertise te delen over cultuuronderwijs en het bevorderen van cultuurparticipatie bij kinderen en jongeren in Hengelo. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat de kennispartner advies geeft aan scholen over het integreren van cultuur in het onderwijscurriculum of dat hij of zij workshops en trainingen organiseert voor leerkrachten om hen te helpen bij het ontwikkelen van cultuurgerelateerde lessen en activiteiten.
Daarnaast kan de kennispartner ook samenwerken met culturele instellingen en organisaties in Hengelo om ervoor te zorgen dat zij een aanbod hebben dat aansluit bij de behoeften van scholen en dat past bij de doelstellingen van CultuurwijsHengelo. Ook kan de kennispartner een rol spelen in het signaleren van knelpunten en het ontwikkelen van oplossingen om cultuuronderwijs en cultuurparticipatie in Hengelo verder te verbeteren. Volgens Chat GPT, dd 21 april 2023. |
Tot nu heb ik dat proberen te voorkomen door te zorgen dat er een visie op cultuureducatie achterblijft. Daarna kom ik nog af en toe langs om te kijken of het bestendigd wordt. Zeker als de school een andere naam krijgt, of een andere populatie.”
Zo’n verdiepingstraject is te zien als deskundigheidsbevordering voor een schoolteam. Maar Als kennispartner is Ronald ook betrokken bij deskundigheidsbevordering van icc’ers en workshopdocenten. CultuurwijsHengelo werkt sterk in co-creatie, dus samen met de kerngroep kijken we hoe we elementen die op didactisch niveau belangrijk zijn goed in de uitvoerende zaak krijgen, zoals horizontale leerlijnen en samenhang in de vakken. Daar besteden we aandacht aan tijdens icc-bijeenkomsten en in trainingen voor workshopdocenten. De laatste tijd speelt het gebruik van taal daarin een belangrijke rol, zoals Art Based learning en Visual Thinking Strategies. Taal is niet belangrijk als een methodiek op zich, want als je alleen weet waar een puntkomma moet, en daar komt geen inhoud achter… dat is één van de belangrijkste opdrachten van een basisschool: Het gaat erom betekenis te geven aan wat je doet. Taal in alle vakken krijgen is in mijn optiek belangrijker dan sec taal doen. Als opleider vind ik dat leerkrachten de hele leerling moeten kunnen zien, holistisch. In kunstprojecten met muziek of dans zie je soms een andere leerling, die zich op een andere manier uit. Cultuureducatie kan een scharnierpunt zijn om de wereld te leren verkennen. Wat wij dan daarin doen is embodied learning, leren door middel van je lijfelijkheid, je hele lichaam leert mee. Met taal laat je leerlingen daar woorden aan geven.” Een docent kunstvakken die als kennispartner met alle partijen samenwerkt, op alle scholen komt. Waar put hij zelf inspiratie uit? Ronald: “Voor mezelf zijn dat live-concerten en museumbezoeken, vooral door de impact die ik daarin zie. Van mij mogen onderwerpen op een basisschool wel minder braaf zijn dan wat je veelal ziet. Laat bijvoorbeeld Tom Waits eens horen, of Krang (Andre Manuel) met het nummer Junkie van de taal en bespreek dat. Naar een ander level, naar hogere verwachtingen. Wat ook voor mij telt, is dat dit in Hengelo is, een omgeving die bij me hoort, waar ik de weg weet. Ik weet wat hier kan. Dat zeggen we vaak, zorg dat je eigen omgeving belangrijk wordt, een rijke omgeving. Omdat ik hier woon kan ik die snel maken. Bovendien zijn in CultuurwijsHengelo de lijntjes kort en aangenaam met de mensen waar ik mee werk. De menselijke maat. Je wordt gezien, je wordt gehoord, je wordt gewaardeerd, je kunt rechtstreeks zeggen wat je ergens van vindt. Je kunt in de flow dingen bijstellen, je hoeft niet de lange termijn af te wachten. Just in time, jitten. Doe dingen die op dat moment nodig zijn.” Opgetekend door Ben Kamphuis april 2023 |